Çalışma iktisatçısı Prof. Dr. Aziz Çelik, emekli maaşlarında ara zamma yönelik bir paylaşımla uyarıda bulundu. Çelik, temmuzda yapılacak zamlar için ‘iki önemli tehlike var’ dedi.
Çalışma iktisadı uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, memur, işçi ve Bağ-Kur emeklileri için ara zamda 2 noktaya dikkat çekti.
İşçi, esnaf ve çiftçi emeklilerinde ‘kök aylık’ kısmında oluşacak hesaplamada zam oranının düşük kalmasıyla maaşa yansımayabileceğine dikkat çeken Çelik, memur emeklileri için de toplu sözleşmeyle alacakları zammın enflasyon altında kalabileceğini belirtti.
Temmuz ayında emekli maaşlarına yapılacak ara zam ya da enflasyon farkı ve toplu sözleşme gereği artışın düşük olabileceğine yönelik Prof. Dr. Aziz Çelik, “Emeklileri Temmuz’da bekleyen iki önemli tehlike” başlıklı bir paylaşım yaptı.
Çelik, sosyal medyadaki paylaşımında SGK emeklilerinin kök aylık hesaplaması nedeniyle düşük kalan maaşlarına zammın yansımayabileceğine işaret etti.
Prof. Dr. Çelik, paylaşımında, kök maaşların, en düşük emekli maaşı olan 10 bin liranın altında olmasıyla Hazine tarafından tamamlanmasına dikkat çekti.
‘Dört aylık resmi enflasyon yüzde 18,7 olarak açıklandı. 6 aylık resmi enflasyon en az yüzde 25 olacak’ diyen Çelik, yasal düzenleme gereken en düşük maaşların yükseltilmesi yapılmazsa, zam oranları kök maaş üzerinden hesaplanıyor.
Kök aylığı 8 bin TL olan bir emeklinin yüzde 25 zamla maaşı 10 bin TL’ye çıkacak böylelikle zam almamış gibi olacak. Çelik paylaşımında durumu şöyle anlattı:
Eğer yeni bir yasal düzenleme yapılıp tamamlanan en düşük aylık enflasyon kadar artmazsa emeklilerin önemli bir bölümü ya sıfır zam veya resmi enflasyondan bile düşük zam alacak. Örneğin kök aylığı 8 bin TL olan bir emekli yüzde 25 zam alırsa 10 bin TL alacak. Zaten aylığı 10 bin TL olduğu için sıfır zam alacak. Bu işin kazananı Hazine olacak. Hazine, bu emekli için SGK’ye ödeme yapmayacak ancak emekli sıfır zam alabilecek. İşçi ve Bağ-Kur emeklilerinin önemli bir bölümünün sıfır zam tehlikesi var. Bunu önlemek için Temmuz ayından önce yasal düzenleme yapılması ve tamamlanan en düşük aylığın en az enflasyon kadar artması gerekir. Olması gereken en düşük aylığın asgari ücret düzeyine çekilmesi. Bırakın asgari ücreti düzeyini, en düşük aylık enflasyon kadar artar mı? En düşük aylık 12 bin 500 veya 13 bin olur mu? Zor görünüyor. Emekliler yine 10 bin liralık utanç aylığına mahkum edilebilir. Ekonomi yönetimi ve kemer sıkma programı bunun için umut vermiyor ama emeklilerin tepkisi hükümete geri attırabilir.
İkinci tehlike olarak da memur ve emeklisi maaş zamlarına dikkat çeken Çelik, memurların toplu sözleşme üzerinden zam oranlarının belirlenmesiyle, hesaplamadaki detaylar zam oranını enflasyonun altında bırakabilir dedi:
Hakem Kurulu tarafından bağıtlanan ve Memur-Sen’in ciddi bir itirazının olmadığı 7. dönem toplu sözleşmesine göre memurlar ve memur emeklileri temmuz ayında enflasyon farkı ve yüzde 10 zam alacaklar ancak Ocak ayında aldıkları yüzde 15 zam 6 aylık resmi enflasyondan düşülecek. Böylece Temmuz ayında resmi enflasyonun (eğer enflasyon yüzde 25 olursa) yaklaşık 5,5 puan altında zam alacaklar. Bu durum sonraki 6 aylarda da devam edecek. Diğer bir ifade ile memurlar ve memur emeklileri tartışmalı TÜİK enflasyonu kadar bile zam alamayacak. Öte yandan memurlara yapılan ilave ödeme memur emekli aylıklarına yansıtılmadığı için memur maaşları ile memur emekli aylıkları arasındaki uçurum daha da artacak.️ Bunların çözümü var mı? Elbette var. Hükümet yasal düzenleme yoluyla bunun önüne geçebilir ve memurlar ile memur emeklilerinin resmi enflasyonun altında kalmasını engelleyebilir. İlave ödemeyi emekli aylıklarına yansıtabilir. Yaparlar mı? Sanmam. Kemer sıkma politikası buna pek müsait değil.
“Erken uyarı yapmış olayım. Kısacası temmuz ayında emekliler iyi haberler beklemiyor.”
